Fear a fhuair currac draoidheil bho na sìthichean.
Fiosraichean
Luchd-clàraidh
Ceann-latha
02 June 1954
Àireamh a’ chlàir
28706
Pàirt 1
fiosrachadh a' chlàraidh
Àireamh a' Chlàir Thùsail
SA1954.52.A3
Àireamh an Teip Thùsail
Geàrr-chunntas
Fear a fhuair currac draoidheil bho na sìthichean.
Bha fear à Àrasaig a fhuair currac bho shìthiche. Chaidh innse dha gum biodh neach sam bith a bha tinn air a leigheas nan cuireadh e air an currac. Chuala sagart a bha an Eige mun churrac, agus fhuair e air iasad e. Chuir e air fear a bha tinn e, is chaidh a leigheas. Nuair a dh'fheuch ministear an currac air fear, 's ann a chaochail am fear. Chualas seo bho chailleach ann an Àrasaig; b' e a h-athair fhèin a fhuair an currac.
Àite Clàraidh
Siorrachd - Siorrachd Inbhir Nis
Paraiste - Àrasaig is Mùideart
Baile/Àite - Àrasaig
Àite a' Chuspair
Siorrachd - Siorrachd Inbhir Nis
Cànan
Gàidhlig
Seòrsa
Cruinneachadh
Tar-sgrìobhadh
Dòmhnall Dòmhnallach (DD): Toiseach mo chuimhne bha seann bhoireannach a' fuireach air Srath Àrasaig, agus bha mòran de sheann naidheachdan aice. Bha aon tè aice gu sònraichte a bha i ag innse mu dheidhinn a h-athar. Tha e coltach rium gun robh e na chleachdadh aige a bhith a' dol a ghlinn pìos bhon taigh a' togail ghàrraidhnean do dh'uachdarain agus rudan dhen t-seòrsa sin eadar oighreachdan, agus far am biodh e a' fuireach roinn den t-seachdain agus an sin a' tighinn dachaigh a chur seachad an Dòmhnach.
Ach uair dhe na h-uaireannan thàinig e dhachaigh, tha e coltach rium, agus gu dè a bh' aige ach currac. Bha i ag ràdhainn gun do dh'fhaighneachd a màthair dhith[sic] càit an d' fhuair e an currac, agus thuirt e gun d' fhuair e an currac bho shìthiche.
"Gu dè adhbhar a' churraic no carson a tha e?"
"Tha," ars esan, "ma bhios duine ann a bhios tinn - 's e sin ach an duine a bhith car reusanta math dheth fhèin - chan eil ann ach seo a chur air a cheann agus bidh e nas fheàrr."
"Ò," ars ise, "'s e àsaing fheumail a tha sin."
Ach co-dhiù, chaidh ainm a' churraic fad 's farsaing, agus tha e coltach rium na bha ga fheuchainn orra gun robh iad a' dol na b' fheàrr ann an tiotadh.
Tha e coltach rium gun robh, anns na h-amannan sin mar a bha an naidheachd a' dol, gun robh sagart ann an Eige agus thàinig e a-staigh gu tìr-mòr agus chuala e mun churrac. Agus thachair aig an àm sin gun robh duine anns a' pharaiste aige fhèin a bha car bochd, agus chaidh e a dh'ionnsaigh an taighe aig an fheadhainn leis bu leis an currac agus dh'iarr e tacan dheth. Agus fhuair e e air chùmhnant gun toireadh e... gum biodh e... gun toireadh e an aire dha agus gun cuireadh e air ais e sàbhailte mar a... dar a bhiodh an gnothach deas. Thuirt e gun dèanadh e sin.
Thog e air agus thug e Eige air, agus dh'fheuch e e air ceann an duine a bha bochd sa pharaiste aige. Ann an tionndadh na boise bha an duine na b' fheàrr. Ach thachair nach robh an t-sìde uabhasach fàbharach agus nach robh e furasta dha tilleadh a-staigh leis a' churrac. Sin mar a bha an naidheachd a' dol co-dhiù. Agus chuala am ministear a bha an Eige mun churrac, agus bha duine anns a' pharaiste aige fhèin nach robh ro mhath idir. Bha e gu math bochd, agus thàinig e a dh'ionnsaigh an t-sagairt agus thuirt e ris: "Saoil am biodh e cho..." gun cuala e mu dheidhinn a' churraic a bha seo, agus am biodh e cho math agus gun toireadh e dha tacan dheth gus am feuchadh e air ceann an duine e a bha bochd.
"Chan e duine ro mhath a th' ann," thuirt am ministear. "Tha fhios againn uile-gu-lèir air a sin, ach mas e agus gun dèan an currac feum dha, uill an duine bochd, tha... tha e cho riatanach air tacan dheth ri duine eile."
Ach co-dhiù, chaidh e... fhuair e an currac. Dh'fheuch e air ceann an duine a bha tinn e, agus cha ghann a bhuail e air mullach a chinn e dar a bha an duine bochd na chorp. Chaidh an currac a chur air ais, agus dar a sgap an naidheachd thuig iad nach robh e a' dol a phàigheadh a h-uile duine idir a bhith ag ùisneachadh a' churraic, agus cha chreid mi nach e glè bheag ùis a chaidh air an dèidh sin. 'S iomadh latha tha mi a' creidsinn bhon a chaidh am... bhon a thàinig... dh'ith na laomainn a' bhìdeag bho dheireadh dheth. Sin mar a chuala mise an naidheachd.
Calum MacIllEathain (CM): Agus a-nise, c' ainm a bh' air an t-seann bhoireannach...?
DD: Uill tha fhios a'm c' ainm a bh' oirre ach leis nach eil ùghdarras car agam airson a h-ainmeachadh cha chreid mi gun innis mi...
CM: Ò gun fheàrr gun a h-ainmeachadh idir?
DD: Sheadh. 'S fheàrr leam gun a h-ainmeachadh idir, ach mòran dhe na tha feadh na dùthcha tuigidh iad gu math cò an tè a tha mi a' ciallachadh.
Ach uair dhe na h-uaireannan thàinig e dhachaigh, tha e coltach rium, agus gu dè a bh' aige ach currac. Bha i ag ràdhainn gun do dh'fhaighneachd a màthair dhith[sic] càit an d' fhuair e an currac, agus thuirt e gun d' fhuair e an currac bho shìthiche.
"Gu dè adhbhar a' churraic no carson a tha e?"
"Tha," ars esan, "ma bhios duine ann a bhios tinn - 's e sin ach an duine a bhith car reusanta math dheth fhèin - chan eil ann ach seo a chur air a cheann agus bidh e nas fheàrr."
"Ò," ars ise, "'s e àsaing fheumail a tha sin."
Ach co-dhiù, chaidh ainm a' churraic fad 's farsaing, agus tha e coltach rium na bha ga fheuchainn orra gun robh iad a' dol na b' fheàrr ann an tiotadh.
Tha e coltach rium gun robh, anns na h-amannan sin mar a bha an naidheachd a' dol, gun robh sagart ann an Eige agus thàinig e a-staigh gu tìr-mòr agus chuala e mun churrac. Agus thachair aig an àm sin gun robh duine anns a' pharaiste aige fhèin a bha car bochd, agus chaidh e a dh'ionnsaigh an taighe aig an fheadhainn leis bu leis an currac agus dh'iarr e tacan dheth. Agus fhuair e e air chùmhnant gun toireadh e... gum biodh e... gun toireadh e an aire dha agus gun cuireadh e air ais e sàbhailte mar a... dar a bhiodh an gnothach deas. Thuirt e gun dèanadh e sin.
Thog e air agus thug e Eige air, agus dh'fheuch e e air ceann an duine a bha bochd sa pharaiste aige. Ann an tionndadh na boise bha an duine na b' fheàrr. Ach thachair nach robh an t-sìde uabhasach fàbharach agus nach robh e furasta dha tilleadh a-staigh leis a' churrac. Sin mar a bha an naidheachd a' dol co-dhiù. Agus chuala am ministear a bha an Eige mun churrac, agus bha duine anns a' pharaiste aige fhèin nach robh ro mhath idir. Bha e gu math bochd, agus thàinig e a dh'ionnsaigh an t-sagairt agus thuirt e ris: "Saoil am biodh e cho..." gun cuala e mu dheidhinn a' churraic a bha seo, agus am biodh e cho math agus gun toireadh e dha tacan dheth gus am feuchadh e air ceann an duine e a bha bochd.
"Chan e duine ro mhath a th' ann," thuirt am ministear. "Tha fhios againn uile-gu-lèir air a sin, ach mas e agus gun dèan an currac feum dha, uill an duine bochd, tha... tha e cho riatanach air tacan dheth ri duine eile."
Ach co-dhiù, chaidh e... fhuair e an currac. Dh'fheuch e air ceann an duine a bha tinn e, agus cha ghann a bhuail e air mullach a chinn e dar a bha an duine bochd na chorp. Chaidh an currac a chur air ais, agus dar a sgap an naidheachd thuig iad nach robh e a' dol a phàigheadh a h-uile duine idir a bhith ag ùisneachadh a' churraic, agus cha chreid mi nach e glè bheag ùis a chaidh air an dèidh sin. 'S iomadh latha tha mi a' creidsinn bhon a chaidh am... bhon a thàinig... dh'ith na laomainn a' bhìdeag bho dheireadh dheth. Sin mar a chuala mise an naidheachd.
Calum MacIllEathain (CM): Agus a-nise, c' ainm a bh' air an t-seann bhoireannach...?
DD: Uill tha fhios a'm c' ainm a bh' oirre ach leis nach eil ùghdarras car agam airson a h-ainmeachadh cha chreid mi gun innis mi...
CM: Ò gun fheàrr gun a h-ainmeachadh idir?
DD: Sheadh. 'S fheàrr leam gun a h-ainmeachadh idir, ach mòran dhe na tha feadh na dùthcha tuigidh iad gu math cò an tè a tha mi a' ciallachadh.
Cruth Inneal a' Chlàir
Reel to reel
Càileachd an Fhuaime
Math