Còirneal Sìm Òg MacDhòmhnaill agus am bodach a bha air Oighr...
fiosrachadh a' chlàraidh
Àireamh a' Chlàir Thùsail
SA1954.52.A5
Àireamh an Teip Thùsail
Geàrr-chunntas
Còirneal Sìm Òg MacDhòmhnaill agus am bodach a bha air Oighreachd Mhòrair a Deas.
'S ann leis a' Chòirneal Sìm Òg MacDhòmhnaill a bha Oighreachd Mhòrair a Deas uaireigin. An dèidh a bhàis chaidh an Oighreachd a cheannach le Aeneas MacDonnell, fear a bha uaireannan dèidheil air a bhith a' cur dhaoine às an fhearann. Bha bodach ann an Camus Darach a bha uaireigin bho chùmhnant a' Chòirneil gu bhith air a chur às an fhearann. Nuair a bha am maor a' dol chun an taigh aige, 's ann a chunnaic e am bodach aig uaigh Shìm Òig, 's e ag èigheachd, "Èirich is cuidich mi". Le seo, cha deach am maor na b' fhaide.
Notaichean a' Chlàir
See:
'The Highlands' (C. MacLean) p. 82.
Neach/Cuspair a' Chlàir
MacDhòmhnaill, Còirneal Sìm Òg; MacDonald, Colonel Simon
Àite Clàraidh
Siorrachd - Siorrachd Inbhir Nis
Paraiste - Àrasaig is Mùideart
Baile/Àite - Àrasaig
Àite a' Chuspair
Siorrachd - Siorrachd Inbhir Nis
Paraiste - Àrasaig is Mùideart
Cànan
Gàidhlig
Seòrsa
Cruinneachadh
Tar-sgrìobhadh
Thachair gun do ghabh e fiabhras. 'S ann mar... sin mar a chuala mi an naidheachd. Agus thàinig e dhachaigh agus e ann am mì-shlàinte, agus cha robh e tiotan aig an taigh dar a chaochail e.
Ach bha fear dhen fheadhainn a bha a' cogadh còmhla ris, bha e a' fuireach ann an àiteigin mun Chamas Darach, agus tha cuimhn' agamsa glè mhath air piuthar dhan duine sin na seann bhoireannach, agus 's e Màiri Mhòr a' Gheata a theireadh iad rithe.
Ach co-dhiù, tha e coltach rium air sàillibh Sìm a bha seo a bhàsachadh, agus a mhac a-rithist a mharbhadh le gunna goirid an dèidh sin shìos... cha chreid mi nach ann aig Rois Bheinn a dh'èirich an aimlisg dha. Thachair an ceann cunntas bhliadhnachan... bhliadhnaichean gun tàinig an oighreachd air a... gun deach a ceannach le fear ris an canadh iad Aeneas. 'S e MacDonnell a bh' ann. Bha pìosan den riaghladh aige mar uachdaran bha e math ann an rathad, agus ann an rathaidean eile bha e gu math dona, agus am fear a rachadh e na aghaidh dh'fhaodadh e a bhith a' pasgadh a chuid ghnothaichean agus a' tarrainn.
Ach co-dhiù, am fear a dh'ainmich mi a bha còmhla ri Sìm Òg, bha e na sheann duine a' fuireach goirid bhon Chamas Darach, agus tha e coltach rium gun robh e a' dol a leagail làimh airsan airson a chur a-mach às an taigh agus a chuid a thoirt bhuaithe.
Ach an latha a bha seo air a chur a-mach... an latha a bh' air a chur a-mach airson seo a dhèanadh, bha an seann duine bochd bha e na èiginn, agus cha robh taic no cuideachadh aige, agus bha dùil aige ris a' mhaor uair sam bith. Dh'fhalbh e tràth sa mhadainn agus ràinig e an cladh - Cille Mo Ruibhe. Tha e làmh ris an eaglais thall an sin. Agus anns an àm a bha am maor a' dol seachad, agus e ann an coidse agus paidhir each, bha am bodach bochd tarsainn air uaigh Shìm Òig, agus bata aige, agus e a' dalladh oirre leis a' bhata, agus e ag èigheach ris an fhear a bha san uaigh:
"Èirich 's cuidich mi. Nach ioma latha a lean mi thusa... lean mise thusa eadar an Èipheit 's Èirinn, agus tha mi an-diugh 'am èiginn, agus èirich às an uaigh agus cuidich mi."
Sheas an fheadhainn a bha a' dol seachad, sheas iad air an rathad mhòr. Co-dhiù, thug iad air na h-eich stad car tacan a' gabhail iolla ris an fhear a bh' air an uaigh, agus ghrad-chuir iad mu chuairt agus cha deach iad na chòir.
Sin agaibh mar a dh'fhairich mise a' bhìdeag naidheachd a bha sin.
Cruth Inneal a' Chlàir
Reel to reel
Càileachd an Fhuaime
Math