Am biadh a bha ann an eòin-mhara.
Fiosraichean
Luchd-clàraidh
Ceann-latha
March 1961
Àireamh a’ chlàir
38956
Pàirt 1
fiosrachadh a' chlàraidh
Àireamh a' Chlàir Thùsail
SA1961.18.B4;B5
Àireamh an Teip Thùsail
Geàrr-chunntas
Am biadh a bha ann an eòin-mhara.
Bhite a' bruich nan eun, agus a' dèanamh brochan dhen t-sùgh le bhith a' cur min-choirce na cheann. Bhite a' fraighigeadh fhulmairean òga anns an ola aca fhèin. Bha e cleachdail dhaibh fulmairean aosta ithe cuideachd, agus guga. Bhiodh iad ri cruinneachadh nan uighean nan ceudan, ach cha robhas ag ithe ugh na faoileige idir. 'S e bothag bheag a bha ann an clèite, far am bite a' cumail mòine is feur. Cha robhas a' cumail nan eun annta idir, ach anns a' bhàthaich.
Àite a' Chuspair
Siorrachd - Siorrachd Inbhir Nis
Paraiste - Na Hearadh
Eilean - Hiort
Cànan
Gàidhlig
Seòrsa
Cruinneachadh
Tar-sgrìobhadh
Iain MacAonghuis (IM): Nist, cuin a bha sibh gan cur anns na cleitean? Am biodh iad gan cur anns na cleitean ri ur linn-se?
Norman MacQueen (NMQ): Dè...?
IM: Uill, tha am facal cleit agaibh, nach eil, ann an Hiort?
NMQ: Tha.
IM: 'S dè bu chiall da? An e bothag, no dè... dè bh' ann an cleit?
NMQ: Ò clèite. Clèite.
IM: Clèite?
NMQ: Aidh, clèite. Clèite. That's... shin agad taighean... bothagan beaga. Aidh. Sin agad bothagan.
IM: Agus dè feum a bhathas a' dèanamh dhiubh?
NMQ: Bhitheadh iad a' cur mòine annta, agus feur, agus... aidh, mòine 's feur.
IM: Seadh. Agus cha robh iad a' cumail nan eun a bha sin anns na... anns na clèitean idir, an robh?
NMQ: Ò cha robh, cha robh. Ò cha robh, cha robh. Cha robh, cha robh. Ò cha robh mise gan sailleadh siud airson... airson an ithe, you know.
IM: Bhiodh iad anns na togsaidean?
NMQ: Aidh.
IM: Am broinn an taighe, an ann?
NMQ: Chan ann, ach sa bhàthach.
IM: Anns a' bhàthach. Tha mi a' tuigsinn. Tha mi a' tuigsinn. 'S bhiodh sibh an uair sin gam bruich, an robh?
NMQ: Bha.
IM: Am biodh sibh a' dèanamh brot dhiubh, no dad dhen t-seòrsa sin?
NMQ: Brochan.
IM: 'S ciamar a bhiodh sibh... ciamar a bhiodh sibh a' dèanamh a' bhrochain?
NMQ: Bhitheadh bàrr... sùgh a bh' aca, a' cur min-choirce ann, agus ga bhruich fad leth-uair no mar sin.
IM: Dìreach. Dìreach mar a dhèanadh duine brochan le uisge.
NMQ: Aidh, brochan, aidh.
IM: Agus cuin a bhiodh sibh ga ghabhail? Am biodh sibh ga ghabhail còmhla ris an fheòil, no am biodh sibh ga ghabhail sa mhadainn? An robh sibh a' cumail an t-sùgha, ga chur an dàrna taobh 's ga chumail airson...?
NMQ: Uaireannan nuair a bhiodh iad gann, bhitheadh. Ach nuair a bhiodh e pailt cha bhitheadh iad ach ga shadail a-mach.
IM: Seadh, dìreach. Ò, cha robh sibh a' dèanamh a' bhrochain a bha seo ach ri àm gainne?
NMQ: Aidh, aidh. Uill, you know, nuair a gheibheadh sibh fulmair ùr, dhèanadh sibh brochan air. Agus, ò bhiodh e mar... bhiodh e dìreach mar soup nach fhaigheadh sibh... cha d' fhuair sibh a leithid riamh. Bha e cho math.
IM: 'S e biadh fallain a bha sin.
NMQ: Ò 's e, min-choirce, aidh.
IM: Agus an uair sin dìreach ag ithe na feòla aig an eun, an dèidh a bhruich? An robh sibh... an robh sibh ga chur air dòigh... an robh dòigh sam bith eile agaibh air a... air a dheasachadh?
NMQ: Ò, cha robh sibh ga bhruich anns an aon phoit. Cha bhruich e anns an aon phoit.
Boireannach neo-ainmichte (B): Bha sibh ga fryadh.
NMQ: Agus...
IM: Ga fryadh... am biodh sibh ga fryadh uair sam bith?
B: Bha sibh ga fryadh.
NMQ: Ò bhitheadh, nuair a bhiodh iad òg. Ò nuair a bhiodh iad nan iseanan beaga. Ò, bha iad math air a' phraigheapan.
IM: Na fulmairean?
NMQ: Na fulmairean òga, aidh.
IM: An robh sibh gan goil an toiseach 's an uair sin gam fryadh?
NMQ: Ò cha robh, cha robh, ach gan cur air... bha iad cho reamhar agus nuair a chuireadh sibh iad air a' phraigheapan, bha... bha iad cho reamhar agus gun robh an ola a' tighinn dhiubh agus gam praigheapadh fhèin.
IM: Tha mi a' tuigsinn. Agus cha robh sibh ag ithe nam fulmairean mòra, an robh? Ach dìreach an fheadhainn òga anns na neadan?
NMQ: Ò bhitheadh 's an seana fulmair cuideachd.
IM: An robh?
NMQ: Ò bha. Bhiomaid gam marbhadh leis a' ghunna ann as t-earrach. No 's dòcha feadh na h-oidhche bhiomaid às an dèidh, a' breith orra feadh na h-oidhche. 'S bha sibh a' dèanamh ur làmhan dubh, 's d' aodann ga dhèanamh dubh, 's a' dol a-sìos an ròpa anns a' gheamhradh... ann as t-earrach, agus a' breith air an t-seana fhulmair.
IM: Agus... dè bha mi a' dol a ràdh a-nise... na sùlairean òga. Am biodh sibh ag ithe nan sùlairean òga?
NMQ: An guga. Bhitheadh, bhitheadh.
IM: Agus am biodh sibh a' dol a-mach gam faighinn anns na neadan, air an stac a bha sin, an robh?
NMQ: Bhitheadh, bha. Ò bha. Gan toir dhachaigh 's gan sailleadh.
IM: Seadh. Agus gan dàthadh cuideachd, gan cur air dòigh san aon dòigh?
NMQ: Aidh, a h-uile nòs ris an fhulmair.
IM: Tha mi a' tuigsinn. Agus a-nist, dè mu dheidhinn uighean? Am biodh sibh... am biodh sibh...?
NMQ: Uighean? Ò siud far an robh an t-àite airson nan uighean.
IM: Tha mi a' creidsinn.
NMQ: A' toir leat bogsa 's ga lìonadh, a' cur dà cheud ugh ann am broinn bogsa 's ga thoir leat air do mhuin.
IM: Agus am feumadh sibh ròpa a bhith mur meadhan airson sin?
NMQ: Ò dh'fheumadh. Cha robh càil fodhad ach am muir.
IM: Tha mi a' tuigsinn.
NMQ: Cha robh càil fodhad ach am muir.
IM: Seadh. 'S uighean fhaoileag 's...
NMQ: Sùlaire.
IM: Sùlaire. Ò, sùlaire.
NMQ: Aidh, 's an lamaraidh. Uighean lamaraidh, aidh.
IM: Agus am biodh faoileagan ann... am biodh...
NMQ: Ò uighean gu leòr. Aidh. Ach cha robh sinne gan ithe idir.
IM: Nach robh?
NMQ: Cha robh. Ò cha robh. Cha robh sinne gan ithe idir.
IM: Carson seo?
NMQ: Eh?
IM: Carson seo? Cha robh iad cho math ri uighean... [Tha an clàradh a' stad gu h-obann an seo.]
Norman MacQueen (NMQ): Dè...?
IM: Uill, tha am facal cleit agaibh, nach eil, ann an Hiort?
NMQ: Tha.
IM: 'S dè bu chiall da? An e bothag, no dè... dè bh' ann an cleit?
NMQ: Ò clèite. Clèite.
IM: Clèite?
NMQ: Aidh, clèite. Clèite. That's... shin agad taighean... bothagan beaga. Aidh. Sin agad bothagan.
IM: Agus dè feum a bhathas a' dèanamh dhiubh?
NMQ: Bhitheadh iad a' cur mòine annta, agus feur, agus... aidh, mòine 's feur.
IM: Seadh. Agus cha robh iad a' cumail nan eun a bha sin anns na... anns na clèitean idir, an robh?
NMQ: Ò cha robh, cha robh. Ò cha robh, cha robh. Cha robh, cha robh. Ò cha robh mise gan sailleadh siud airson... airson an ithe, you know.
IM: Bhiodh iad anns na togsaidean?
NMQ: Aidh.
IM: Am broinn an taighe, an ann?
NMQ: Chan ann, ach sa bhàthach.
IM: Anns a' bhàthach. Tha mi a' tuigsinn. Tha mi a' tuigsinn. 'S bhiodh sibh an uair sin gam bruich, an robh?
NMQ: Bha.
IM: Am biodh sibh a' dèanamh brot dhiubh, no dad dhen t-seòrsa sin?
NMQ: Brochan.
IM: 'S ciamar a bhiodh sibh... ciamar a bhiodh sibh a' dèanamh a' bhrochain?
NMQ: Bhitheadh bàrr... sùgh a bh' aca, a' cur min-choirce ann, agus ga bhruich fad leth-uair no mar sin.
IM: Dìreach. Dìreach mar a dhèanadh duine brochan le uisge.
NMQ: Aidh, brochan, aidh.
IM: Agus cuin a bhiodh sibh ga ghabhail? Am biodh sibh ga ghabhail còmhla ris an fheòil, no am biodh sibh ga ghabhail sa mhadainn? An robh sibh a' cumail an t-sùgha, ga chur an dàrna taobh 's ga chumail airson...?
NMQ: Uaireannan nuair a bhiodh iad gann, bhitheadh. Ach nuair a bhiodh e pailt cha bhitheadh iad ach ga shadail a-mach.
IM: Seadh, dìreach. Ò, cha robh sibh a' dèanamh a' bhrochain a bha seo ach ri àm gainne?
NMQ: Aidh, aidh. Uill, you know, nuair a gheibheadh sibh fulmair ùr, dhèanadh sibh brochan air. Agus, ò bhiodh e mar... bhiodh e dìreach mar soup nach fhaigheadh sibh... cha d' fhuair sibh a leithid riamh. Bha e cho math.
IM: 'S e biadh fallain a bha sin.
NMQ: Ò 's e, min-choirce, aidh.
IM: Agus an uair sin dìreach ag ithe na feòla aig an eun, an dèidh a bhruich? An robh sibh... an robh sibh ga chur air dòigh... an robh dòigh sam bith eile agaibh air a... air a dheasachadh?
NMQ: Ò, cha robh sibh ga bhruich anns an aon phoit. Cha bhruich e anns an aon phoit.
Boireannach neo-ainmichte (B): Bha sibh ga fryadh.
NMQ: Agus...
IM: Ga fryadh... am biodh sibh ga fryadh uair sam bith?
B: Bha sibh ga fryadh.
NMQ: Ò bhitheadh, nuair a bhiodh iad òg. Ò nuair a bhiodh iad nan iseanan beaga. Ò, bha iad math air a' phraigheapan.
IM: Na fulmairean?
NMQ: Na fulmairean òga, aidh.
IM: An robh sibh gan goil an toiseach 's an uair sin gam fryadh?
NMQ: Ò cha robh, cha robh, ach gan cur air... bha iad cho reamhar agus nuair a chuireadh sibh iad air a' phraigheapan, bha... bha iad cho reamhar agus gun robh an ola a' tighinn dhiubh agus gam praigheapadh fhèin.
IM: Tha mi a' tuigsinn. Agus cha robh sibh ag ithe nam fulmairean mòra, an robh? Ach dìreach an fheadhainn òga anns na neadan?
NMQ: Ò bhitheadh 's an seana fulmair cuideachd.
IM: An robh?
NMQ: Ò bha. Bhiomaid gam marbhadh leis a' ghunna ann as t-earrach. No 's dòcha feadh na h-oidhche bhiomaid às an dèidh, a' breith orra feadh na h-oidhche. 'S bha sibh a' dèanamh ur làmhan dubh, 's d' aodann ga dhèanamh dubh, 's a' dol a-sìos an ròpa anns a' gheamhradh... ann as t-earrach, agus a' breith air an t-seana fhulmair.
IM: Agus... dè bha mi a' dol a ràdh a-nise... na sùlairean òga. Am biodh sibh ag ithe nan sùlairean òga?
NMQ: An guga. Bhitheadh, bhitheadh.
IM: Agus am biodh sibh a' dol a-mach gam faighinn anns na neadan, air an stac a bha sin, an robh?
NMQ: Bhitheadh, bha. Ò bha. Gan toir dhachaigh 's gan sailleadh.
IM: Seadh. Agus gan dàthadh cuideachd, gan cur air dòigh san aon dòigh?
NMQ: Aidh, a h-uile nòs ris an fhulmair.
IM: Tha mi a' tuigsinn. Agus a-nist, dè mu dheidhinn uighean? Am biodh sibh... am biodh sibh...?
NMQ: Uighean? Ò siud far an robh an t-àite airson nan uighean.
IM: Tha mi a' creidsinn.
NMQ: A' toir leat bogsa 's ga lìonadh, a' cur dà cheud ugh ann am broinn bogsa 's ga thoir leat air do mhuin.
IM: Agus am feumadh sibh ròpa a bhith mur meadhan airson sin?
NMQ: Ò dh'fheumadh. Cha robh càil fodhad ach am muir.
IM: Tha mi a' tuigsinn.
NMQ: Cha robh càil fodhad ach am muir.
IM: Seadh. 'S uighean fhaoileag 's...
NMQ: Sùlaire.
IM: Sùlaire. Ò, sùlaire.
NMQ: Aidh, 's an lamaraidh. Uighean lamaraidh, aidh.
IM: Agus am biodh faoileagan ann... am biodh...
NMQ: Ò uighean gu leòr. Aidh. Ach cha robh sinne gan ithe idir.
IM: Nach robh?
NMQ: Cha robh. Ò cha robh. Cha robh sinne gan ithe idir.
IM: Carson seo?
NMQ: Eh?
IM: Carson seo? Cha robh iad cho math ri uighean... [Tha an clàradh a' stad gu h-obann an seo.]
Cruth Inneal a' Chlàir
Reel to reel
Càileachd an Fhuaime
Math