Fiosrachadh mu dheidhinn luadhadh

Leasan 24

An Sgeulachd

http://www.tobarandualchais.co.uk/track/73036?l=gd

Gnìomhan do Sgoilearan

a. Ceistean

Èist ris an earrainn agus freagair na ceistean, a’ cleachdadh nam faclan agad fhèin. Cairistìona Sheaghach agus Peigi Mhoireasdan, à Àird Àsaig anns na Hearadh, a’ bruidhinn ri Mòrag NicLeòid bho Sgoil Eòlais na h-Alba.

Dè bhiodh ann às dèidh an luadhaidh?
Am biodh bodach a’ cruinneachadh anns an taigh?
Dè an comas a bha aig màthair Cairistìona?
Dè an aois a bha Cairistìona nuair a chaidh i dhan a’ chiad luadhadh aice?
Carson a ghluais iad Cairistìona gu ceann na clèithe?
An robh iad a’ faighinn pàigheadh airson na h-obrach seo?
Cia mheud a bhiodh a’ suidhe aig a’ chlèith?
Dè nach robh iad ag iarraidh gun tachradh dhan chlò?
Dè bha iad a’ cleachdadh airson an clò a thomhas?

b. Ealain

Èist ri grunn mhath de dh’òrain luaidh on tasglann aig Tobar an Dualchais. Dèan òran luaidh ri fonn traidiseanta. Dèan clàradh dheth.

Stuthan Taic

a. Briathrachas

luadhadh – a’ deasachadh clò le bhith ga nighe agus ga bhualadh

mnathan-luadhaidh – na boireannaich a dhèanadh luadhadh

meadhan na clèithe – a’ chliath: am bòrd a bhiodh ga chleachdadh airson luadhadh

cromadh – aonad-tomhais, a’ cleachdadh corraig

b. Geàrr-chunntas

Bhiodh Cairistìona agus Peigi an làthair nuair a bha luadhadh a’ dol a-staigh aca. Bhiodh iad a’ falbh a luadhadh air feadh a’ bhaile cuideachd. Bhiodh dannsa ann às a dhèidh, le òrain agus pìobaireachd cuideachd. Bhiodh na bodaich a’ cruinneachadh airson an t-seinn a chluinntinn aig an luadhadh. Fiosrachadh mun luadhadh fhèin.

c. Luadhadh

’S e obair chruaidh, mhì-chàilear a bh’ anns an luadhadh, ged a dhèanadh iad tlachdmhor e le bhith a’ gabhail òrain, agus a’ dèanamh cèilidh às a dhèidh. Bhiodh an clò air a bhogadh ann an siabann agus maistir, air a chleachdadh mar amòinia, mus deach a bhualadh air a’ bhòrd. Mar thoradh, bha an clò uabhasach fhèin trom, agus airson an cuideachadh leis an obair bhiodh na boireannaich a’ gabhail òrain luaidh. Dh’fheumadh na h-òrain deagh ruitheam. Bha cuid dhiubh gu math spòrsail. Tha na ceudan de dh’òrain luaidh air làrach-lìn Tobar an Dualchais.